کشیدن ماشه علیه برنامه هسته‌ای ایران؛ تلاش آمریکا، مخالفت اروپایی‌ها
مایک پومپئو، وزیرخارجه آمریکا، با انتشار بیانیه‌ای رسما مدعی آغاز بازگشت تحریم‌های ایران مطابق مکانیسم ماشه برجام شد.
از آنجا که هیچ کدام از کشورهای امضاکننده برجام این اقدام آمریکا را قانونی و قابل اجرا ندانسته‌اند، معلوم نیست که آیا این اقدام واشنگتن در حد یک حرکت سیاسی باقی خواهد ماند یا کاخ‌سفید خواهد توانست با استفاده از ابزار اقتصادی و قدرت سیاسی، کشورهای دنیا را ناچار به همراهی با خود کند.
آقای پومپئو، شنبه شب، ۱۹ سپتامبر و تنها چند ساعت مانده به آغاز روز بیستم سپتامبر با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که همانطور که در روز ۲۰ اوت آمریکا رسما دبیر شورای امنیت را از تصمیم خود برای فعال کردن مکانیسم ماشه برابر قطعنامه ۲۲۳۱ این شورا مطلع کرده بود، اکنون این مهلت ۳۰ روزه به پایان رسیده و بنابراین “رسما تحریم‌های ایران» که به موجب این قطعنامه تعلیق شده بود دوباره فعال خواهند شد.
وزیر خارجه آمریکا در ادامه این بیانیه آورده: «ایالات متحده انتظار دارد که همه اعضای سازمان ملل متحد به طور کامل به تعهدات خود برای اجرای این تحریم‌ها پایبند بمانند… اگر هر کدام از کشورهای عضو سازمان ملل متحد از الزام به این موارد سرباز زند و تحریم‌ها را اعمال نکند، آمریکا آماده است که با استفاده از اختیارات و امکانات داخلی خود علیه این کشورها اقدام کند و آنها را با پیامدهای آن مواجه کند تا اطمینان یابیم ایران نتواند از مزایایی اقداماتی بهره جوید که سازمان ملل متحد منع کرده است.”
وزیرخارجه آمریکا در پایان این بیانیه گفته در روزهای آینده «آمریکا دور جدیدی از اقدامات تکمیلی را اعلام خواهد کرد که متضمن کارآیی تحریم‌های سازمان ملل متحد شود و ناقضان آن را به پاسخگویی و قبول مسئولیت وادارد. سیاست فشار حداکثری ما بر رژیم ایران تا زمانی که این کشور به یک توافق جامع با ما برسد و از تهدید و اشاعه بحران، خشونت و خون‌ریزی دست بکشد، ادامه خواهد یافت.”
واکنش ایران و نامه به سازمان ملل متحد؛ مقابل اقدامات آمریکا بایستید
همزمان با بیانیه آقای پومپئو، مجید تخت روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد طی نامه ای که برای آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و شورای امنیت فرستاده خواستار آن شده که این نهاد بین المللی در برابر اقدامات آمریکا بایستد و نگذارد که «برجام متلاشی» شود.
خبرگزاری فارس بخشی از نامه را چنین نقل کرده است: «با توجه به اینکه هدف اعلامی آمریکا، نابودی کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بوده و برای آن هدف نیز استراتژی‌اش ایجاد پیچیدگی حقوقی از طریق ارائه تفسیرهای خودسرانه یکجانبه و استدلال‌های شبه‌قانونی است، جمهوری اسلامی ایران به اعضای شورای امنیت اعتماد می‌کند که بار دیگر تلاش مکرر ایالات متحده برای سوءاستفاده از فرایند شورای امنیت و به تبع آن تضعیف قدرت و اعتبار شورا و سازمان ملل را رد کند».
آقای تخت روانچی همچنین در حساب توییتری خود یک بار دیگر با اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام این کشور را فاقد قدرت استفاده از مکانیسم ماشه دانسته و گفته این اقدام آمریکا به «انزوای بیشتر» این کشور خواهد انجامید.
آمریکا در سال ۲۰۱۸ یک‌طرفه از برجام خارج شد و تحریم‌های شدید و وسیعی را در راستای سیاست “فشار حداکثری” علیه ایران به اجرا گذاشت.
ایران یک سال بعد از خروج آمریکا، تعهدهای برجامی خود را در پنج مرحله کنار گذاشت و فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سر گرفت.
آمریکا بیش از یک سال است در صدد تمدید این تحریم‌هاست و می‌گوید لغو تحریم تسلیحاتی ایران باعث افزایش درگیری در خاورمیانه می‌شود.
اما اعضای شورای امنیت و امضاکنندگان دیگر برجام از جمله چین، روسیه و کشورهای اروپایی می‌گویند واشنگتن با خروج از برجام دیگر حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد و نمی‌تواند با استناد به قطعنامه ۲۲۳۱ آنها را بازگرداند.
در تازه‌ترین واکنش، سه عضو اروپایی برجام اعلام کردند با وجود مخالفت آمریکا معافیت ایران از تحریم‌های سازمان ملل متحد لغو نمی‌شود.
دولت‌های بریتانیا، آلمان و فرانسه در نامه به شورای امنیت که دیروز، جمعه ۱۸ سپتامبر، منتشر شد اعلام کردند تعلیق تحریم‌های ایران در چارچوب برجام، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر ادامه خواهد یافت.
این سه کشور در نامه‌ای به ۱۵ عضو شورای امنیت که نسخه‌ای از آن در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته گفتند هر تصمیم یا اقدام برای ازسرگیری تحریم‌های ایران، فاقد “تاثیر قانونی” خواهد بود.
نمایندگان فرانسه، آلمان و بریتانیا در نامه خود گفتند به طور “خستگی ناپذیر” برای حفظ برجام تلاش کرده‌اند و به این کار همچنان “متعهد” هستند.
این سه کشور قبلا در عین حال نگرانی خود را از رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران اعلام کرده‌اند.
فرانسه: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران باز نگشته است
سفیر فرانسه در سازمان ملل به تعهد سه کشور اروپایی به اجرای برجام اشاره کرد و افزود: به رغم ادعای آمریکا، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران همچنان لغو شده باقی می‌ماند.
«نیکلا دو ریویر» سفیر فرانسه در سازمان ملل متحد بامداد یکشنبه در پیامی توییتری مخالفت کشورش را با ادعای آمریکا مبنی بر بازگشت همه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از بامداد امروز، اعلام کرد.
«دو ریویر» نوشت: سه کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه به اجرای کامل برجام پایبند می‌مانند. این تنها راه مهار برنامه هسته‌ای ایران است. امروز تحریم‌های سازمان ملل [علیه ایران] همچنان لغو شده باقی می‌ماند و ایران همچنان مسوول عمل به وظایف خود [در برجام] است.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا بامداد یکشنبه به وقت تهران با صدور بیانیه‌ای و به رغم مخالفت جهانی، در اقدامی یکجانبه مدعی شد که تمام تحریم‌های سازمان ملل از جمله تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران از سر گرفته شده است.
وزیر امور خارجه آمریکا درحالی مدعی از سرگیری تحریم‌ها از جمله تحریم های تسلیحاتی علیه ایران شده است که چندی پیش شورای امنیت سازمان ملل با رد پیش‌نویس قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران، مخالفت صریح خود را با آن اعلام کرد و بجز آمریکا، تنها کشور دومنیکن به آن رای مثبت داد.
همه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به جز دومینیکن، به همراه ریاست این شورا اعلام کرده‌اند که آمریکا به دلیل خروج از برجام در جایگاهی نیست که بتواند مکانیسم ماشه را فعال کند و شورای امنیت هیچ اقدامی در این خصوص نخواهد کرد.
سه کشور اروپایی روز جمعه نیز در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل مخالفت خود را با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اعلام و تاکید کردند که آمریکا به دلیل خروج از برجام نمی‌تواند مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کند.
واکنش روسیه به ادعای بازگشتن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران
معاون سفیر روسیه در سازمان ملل متحد به اصرار واشنگتن برای تضعیف قوانین بین‌المللی با ادعای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اشاره کرد و نوشت: دردآور است که ببینیم یک کشور بزرگ اینگونه خود را تحقیر می‌کند.
«دیمیتری پولیانسکی» معاون سفیر روسیه در سازمان ملل متحد بامداد یکشنبه در پیامی توییتری نوشت: به نظر می‌رسد ایالات متحده با تحمیل اراده خودخواهانه خود به دیگران، بر تضعیف قوانین بین‌المللی اصرار می‌ورزد. آیا این است «نظم بین‌الملل قاعده‌محوری» است که همکارانمان آمریکایی‌مان شدیدا از آن حمایت می‌کنند و در آن کلوپی محدود از کشورها قواعد را تعیین می‌کنند.
دیپلمات بلندپایه روسی به اشاره به ادعای آمریکا برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران از بامداد یکشنبه، افزود: خیلی دردآور است که می‌بینیم یک کشور بزرگ اینگونه خود را تحقیر می‌کند و با هذیان‌گویی لجوجانه با دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل مخالفت می‌کند.
وی تاکید کرد که دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد ماه گذشته به صراحت گفتند که ادعای ایالات متحده درباره فعال شدن مکانیسم ماشه غیرقانونی است. “آیا واشنگتن کر است؟”
مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا بامداد یکشنبه به وقت تهران با صدور بیانیه‌ای و به رغم مخالفت جهانی، در اقدامی یکجانبه مدعی شد که تمام تحریم‌های سازمان ملل از جمله تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران از سر گرفته شده است.
وزیر امور خارجه آمریکا درحالی مدعی از سرگیری تحریم‌ها از جمله تحریم های تسلیحاتی علیه ایران شده است که چندی پیش شورای امنیت سازمان ملل با رد پیش‌نویس قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران، مخالفت صریح خود را با آن اعلام کرد و بجز آمریکا، تنها کشور دومنیکن به آن رای مثبت داد.
همه اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد به جز دومینیکن، به همراه ریاست این شورا اعلام کرده‌اند که آمریکا به دلیل خروج از برجام در جایگاهی نیست که بتواند مکانیسم ماشه را فعال کند و شورای امنیت هیچ اقدامی در این خصوص نخواهد کرد.
